“Dù cho có ngưá»i má»™t vai cõng cha, má»™t vai cõng mẹ, đến trá»n Ä‘á»i mà chẳng phút xa lìa, và cung cấp áo cÆ¡m thuốc men, các món cần dùng. Như thế cÅ©ng chưa có thể gá»i là Ä‘ã trả xong Æ¡n sâu nặng vá»›i cha mẹ “
Vu Lan còn được hiểu là mùa báo hiếu, là má»™t trong những ngày lá»… chính cá»§a Pháºt giáo. Lá»… Vu Lan trùng vá»›i Tết Trung nguyên, ngày Rằm tháng bảy Xá tá»™i vong nhân cá»§a phong tục Á Äông. Vào ngày Vu-lan, má»i tù nhân ở Äịa ngục có cÆ¡ há»™i được xá tá»™i, được thoát sinh vá» cảnh giá»›i an lành. Theo tín ngưỡng dân gian, Rằm tháng Bảy là ngày mở cá»a ngục, ân xá cho vong nhân nên có lá»… cúng Cô hồn (vào buổi chiá»u) cho các vong linh không nhà cá»a không nÆ¡i nương tá»±a, không có thân nhân thá» cúng.
Vu-lan là từ viết tắt cá»§a Vu-lan-bồn cÅ©ng được gá»i là Ô-lam-bà-noa, là cách phiên âm Phạn-Hán từ ullambana. Ullambana có gốc từ động từ ud-lamb, nghÄ©a là "treo (ngược) lên". Xuất phát từ sá»± tích vá»Bồ tát đại hiếu Mục Kiá»n Liên Ä‘ã cứu mẹ cá»§a mình ra khá»i kiếp ngạ quá»·. Vu Lan là ngày lá»… hằng năm để tưởng nhá»› công Æ¡n sinh thành dưỡng dục cá»§a mẹ cha (và tổ tiên ông bà) - cha mẹ cá»§a kiếp này và cá»§a các kiếp trước..
Theo kinh Vu Lan, ngày xưa, Bồ tát Mục Kiá»n Liên Ä‘ã tu luyện thành công nhiá»u phép thần thông. Mẫu thân Ngài làbà Thanh Äá» Ä‘ã qua Ä‘á»i, Ngài tưởng nhá»› và muốn biết bây giá» mẹ như thế nào nên dùng mắt phép nhìn khắp trá»i đất để tìm thấy mẹ mình, vì gây nhiá»u nghiệp ác nên phải sinh làm ngạ quá»·, bị Ä‘ói khát hành hạ khổ sở, Ngài Ä‘ã Ä‘em cÆ¡m xuống táºn cõi quá»· để dâng mẹ. Tuy nhiên do Ä‘ói ăn lâu ngày nên mẹ cá»§a Ngài khi ăn Ä‘ã dùng má»™t tay che bát cÆ¡m cá»§a mình, không cho các cô hồn khác đến tranh cướp, vì váºy khi thức ăn đưa lên miệng Ä‘ã hóa thành lá»a Ä‘á».
Mục Liên quay vá» bạch Pháºt để há»i cách cứu mẹ, Pháºt dạy rằng: "Dù ông thần thông quảng đại đến Ä‘âu cÅ©ng không đủ sức cứu mẹ ông Ä‘âu. Chỉ có má»™t cách nhá» hợp lá»±c cá»§a chư tăng khắp mưá»i phương má»›i mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để cung thỉnh chư tăng, hãy sắm sá»a lá»… cúng vào ngày Ä‘ó". Làm theo lá»i Pháºt dạy, mẹ cá»§a Mục Liên Ä‘ã được giải thoát. Pháºt cÅ©ng dạy rằng: chúng sinh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cÅ©ng theo cách này (Vu-Lan-Bồn Pháp). Từ Ä‘ó, ngày lá»… Vu-lan ra Ä‘á»i.
Trong má»™t số nước Á Äông, ngày lá»… Vu Lan thưá»ng được tổ chức vào ngày 15 tháng 7 (Âm lịch), để tá» lòng hiếu thảo vá»›i cha mẹ, ông bà và cÅ©ng để giúp đỡ những linh hồn Ä‘ói khát. Ở Nháºt Bản ngày lá»… này được tổ chức vào ngày 15 tháng 7, hay là ngày 15 tháng 8 (tính theo Âm lịch) để bày tá» những ước nguyện cá»§a mình, ngưá»i ta viết ước nguyện rồi treo vào cây trúc vá»›i mong ước Ä‘iá»u ước Ä‘ó sẽ trở thành hiện thá»±c.
Ở nước ta, cúng Rằm tháng Bảy thưá»ng cúng ở chùa trước vào buổi trưa (Pháºt ngá» thá»±c), rồi má»›i đến cúng ở nhà.Vào lá»… Vu Lan, má»i gia Ä‘ình Ä‘á»u cúng hai mâm: cúng tổ tiên tại bàn thá» tổ tiên và cúng chúng sinh (cúng thí thá»±c hay cúng cô hồn) ở sân trước nhà thá»i gian cúng thưá»ng là buổi chiá»u (súc sinh ngá» háºu thá»±c). Trên mâm cúng tổ tiên, gia Ä‘ình bày đặt má»™t mâm cÆ¡m chay…Trên mâm cúng chúng sinh thì lá»… váºt gồm có: hương, hoa, đằng, trà, quả, nhạo, và bao giá» cÅ©ng có cháo nhảo, vì loài ngạ quá»· Ä‘ói, chỉ thá» thá»±c được cháo nhảo…
Vu Lan Báo Hiếu là thể hiện nếp sống tốt đẹp cá»§a ngưá»i há»c Pháºt. Hiếu là ý nghÄ©a cá»§a đạo đức, và cÅ©ng là phẩm chất cá»§a Ä‘á»i sống hạnh phúc và giác ngá»™. Vu Lan không phải là má»™t ngày lá»… há»™i thông thưá»ng trên bình diện tín ngưỡng mà Ä‘ó là má»™t thông Ä‘iệp nhắc nhở chúng ta biết tri ân và báo ân đối vá»›i Thầy Tổ, cha mẹ, nhắc nhở chúng ta tu táºp trong tinh thần tá»± lợi và lợi tha.
Äức Pháºt dạy rằng: Dù cho có ngưá»i má»™t vai cõng cha, má»™t vai cõng mẹ, đến trá»n Ä‘á»i mà chẳng phút xa lìa, và cung cấp áo cÆ¡m thuốc men, các món cần dùng. Như thế cÅ©ng chưa có thể gá»i là Ä‘ã trả xong Æ¡n sâu nặng vá»›i cha mẹ
Lại nữa, trong kinh Báo Äáp Công Æ n Cha Mẹ dạy rằng:
Ví có ngưá»i Æ¡n sâu dốc trả Cõng mẹ cha tất cả hai vai Giáp vòng hòn núi tu di Äến trăm ngàn kiếp Æ¡n kia chưa Ä‘á»n
Ví có ngưá»i gặp cÆ¡n Ä‘ói rét Nuôi song thân dâng hết thân này Xương nghiá»n thịt nát phân thây Trải trăm ngàn kiếp Æ¡n Ä‘ây chưa đồng
Ví có ngưá»i vì công sanh dưỡng Tá»± tay mình khoét thá»§ng song ngươi Chịu thân mù tối như vầy Äến trăm ngàn kiếp Æ¡n này thấm Ä‘âu Ví có ngưá»i cầm dao tháºt bén Má»— bụng ra, rút hết tâm can Huyết ra khắp đất chẳng than Äến trăm ngàn kiếp thâm ân Ä‘âu bằng
Ví có ngưá»i dùng ngàn mÅ©i nhá»n Äâm vào mình bất luáºn chá»— nào Tuy là sá»± khó biết bao Trải trăm ngàn kiếp không sao Ä‘áp Ä‘á»n
Ví có ngưá»i vì Æ¡n dưỡng dục Tá»± treo mình cúng Pháºt thế Ä‘èn Cứ treo như váºy trá»n năm Trải trăm ngàn kiếp ân thâm chưa Ä‘á»n
Ví có ngưá»i xương nghiá»n ra mỡ Hoặc dùng dao chặt bá»a thân mình Xương tan thịt nát chẳng phiá»n Äến trăm ngàn kiếp Æ¡n trên chưa đồng
Ví có ngưá»i vì công dưỡng dục Nuốt sắt nóng thấu ruá»™t thấu gan Làm cho thân thể tiêu tan Äến trăm ngàn kiếp Æ¡n sâu chưa Ä‘á»n…
Vu Lan – mùa Báo hiếu cÅ©ng chính là những ngày để ôn lại những gì má»—i ngưá»i con Pháºt nói riêng, tất cả ngưá»i thá»±c hành đạo hiếu nói chung. « Hiếu tâm tức thị Pháºt tâm » Lòng hiếu chính là lòng Pháºt !
Bổi vì:
Äi khắp thế gian không ai tốt bằng Mẹ
Gánh nặng cuá»™c Ä‘á»i không ai khổ bằng Cha
Nước biển mênh mông không Ä‘ong đầy tình Mẹ
Mây trá»i lồng lá»™ng không phá»§ kín công Cha
Tần tảo sá»›m hôm Mẹ nuôi con khôn lá»›n
Mang cả tấm thân gầy Cha che chở Ä‘á»i con
Ai còn Mẹ xin đừng làm Mẹ khóc
Äừng để Mẹ buồn Mẹ khổ nghe không.
Nguồn: PTVN |